สัญญาณเตือนภัย วิธีสังเกตเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ 'ใกล้พัง'

เครื่องมือและอุปกรณ์ ในการทำงานเปรียบเสมือน “มือ” ที่สามของเรา หากมือเหล่านี้เริ่มอ่อนแอหรือชำรุด ก็ย่อมนำมาซึ่งความผิดพลาดและอุบัติเหตุร้ายแรงได้ การรอจนกว่าเครื่องมือจะ “พังคาที่” ถือเป็นความประมาทที่ยอมรับไม่ได้ในหลักการความปลอดภัย

1. สัญญาณเตือนภัยจาก “สัมผัส“

สัญญาณเหล่านี้เป็นสิ่งที่ผู้ใช้งานสัมผัสได้โดยตรงระหว่างการใช้งาน ซึ่งบ่งชี้ถึงความผิดปกติภายในที่กำลังจะนำไปสู่ความล้มเหลวของอุปกรณ์

ภาพที่ 1 : สัญญาณเตือน เครื่องมือและอุปกรณ์ ใกล้พัง

1.1 เสียงที่เปลี่ยนไป

เครื่องมือหมุน/เจียร: หากมีเสียง ครืดคราด หรือ เสียงแหลมสูง ผิดปกติ อาจหมายถึงลูกปืน หรือเกียร์ภายในเริ่มชำรุด หรือใบมีด/ใบเจียรติดตั้งไม่แน่น
เครื่องจักร: มีเสียง ดังแกร็ก หรือ เสียงกระแทก อาจเป็นสัญญาณของชิ้นส่วนที่หลวมหรือแตกหัก

1.2 ความร้อนที่สูงเกินไป

หากมอเตอร์หรือตัวเครื่องมือ ร้อนจัด เร็วกว่าปกติ อาจบ่งชี้ถึงมอเตอร์ทำงานหนักเกินไป, การลัดวงจรภายใน, หรือปัญหาการระบายความร้อนที่ถูกปิดกั้น

1.3 แรงสั่นสะเทือนที่เพิ่มขึ้น

เครื่องมือที่มีการหมุน (เช่น สว่าน, เครื่องเจียร) ที่มีแรงสั่นสะเทือนมากผิดปกติ อาจเกิดจากความไม่สมดุลของใบมีด หรือความเสียหายภายในแกนหมุน ซึ่งเสี่ยงต่อการแตกหักขณะทำงาน

1.4 กลิ่นไหม้

กลิ่นฉุนคล้ายยางหรือพลาสติกไหม้เป็นสัญญาณชัดเจนของการเกิดความร้อนสูงเกินไปในวงจรไฟฟ้า หรือการเสียดสีของชิ้นส่วนภายใน

2. สัญญาณเตือนภัยจาก “สายตา“

การตรวจสอบด้วยสายตาอย่างละเอียดถือเป็นด่านแรกและง่ายที่สุดในการค้นหาความผิดปกติของเครื่องมือ

ภาพที่ 2 : อุปกรณ์ที่มีสนิม หรือรอยร้าว

2.1 ความเสียหายของสายไฟและปลั๊ก

รอยฉีกขาด/รอยแตก: โดยเฉพาะบริเวณที่สายไฟต่อเข้ากับตัวเครื่องมือ ซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดไฟฟ้าลัดวงจรหรือไฟฟ้าช็อต
การพันเทป/การต่อสายแบบชั่วคราว: การซ่อมแซมที่ไม่เป็นมาตรฐานถือเป็นสัญญาณอันตรายที่ต้องปลดอุปกรณ์ออกจากระบบทันที

2.2 รอยแตก ร้าว หรือการเปลี่ยนรูปทรง

ตัวเรือน/โครงสร้าง: พบรอยร้าวบนตัวเครื่องมือ หรือมีสนิมกัดกร่อนอย่างรุนแรงบนโครงสร้างโลหะ เช่น นั่งร้าน
อุปกรณ์ป้องกันการตก: สายรัดนิรภัยที่มีรอยขาด รอยไหม้ หรือสีซีดจางจากแสงแดด บ่งบอกถึงการเสื่อมสภาพของวัสดุ

2.3 ความผิดปกติของเกจ/มาตรวัด

ถังดับเพลิง: เกจวัดแรงดันไม่อยู่ในโซนสีเขียว หรือหน้าปัดแตก
มาตรวัดของเครื่องจักร: เข็มวัดไม่เคลื่อนไหว หรือแสดงค่าผิดปกติ

3. สัญญาณเตือนภัยจาก “ประสิทธิภาพ“

เมื่อเครื่องมือยังทำงานได้ แต่ประสิทธิภาพลดลงอย่างเห็นได้ชัด นั่นคือสัญญาณว่าเครื่องมือชิ้นนั้นกำลัง “ใกล้เกษียณ“ หรือต้องการการบำรุงรักษาครั้งใหญ่

ภาพที่ 3 : เครื่องมือและอุปกรณ์ ที่ใกล้พัง มักมีการทำงานที่ผิดปกติ

3.1 กำลังหรือความเร็วลดลง

เครื่องมือที่ทำงานได้ช้าลง หรือต้องใช้เวลานานกว่าปกติในการทำงานให้เสร็จ อาจเกิดจากปัญหาแบตเตอรี่, มอเตอร์เสื่อมสภาพ, หรือการสึกหรอของชิ้นส่วนที่ส่งกำลัง

3.2 การรั่วไหล

การรั่วไหลของน้ำมัน, น้ำ, หรือของเหลวจากเครื่องจักรหรือเครื่องมือไฮดรอลิก แสดงถึงซีลหรือท่อที่ชำรุด ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานและความปลอดภั

3.3 ปุ่ม/สวิตช์ทำงานผิดพลาด

สวิตช์เปิด-ปิดที่ ติดขัด กดแล้วไม่ทำงานทันที หรือปุ่มล็อคสวิตช์ที่ ไม่สามารถล็อค หรือ ปลดล็อค ได้ตามปกติ ซึ่งเสี่ยงต่อการทำงานของเครื่องมือโดยไม่ตั้งใจ

ปิดช่องโหว่ความเสี่ยงด้วยระบบตรวจสอบอุปกรณ์
Tool Inspection ของ Jorpor Plus

การสังเกตสัญญาณเตือนภัยของอุปกรณ์เป็นเรื่องสำคัญ แต่ความท้าทายที่แท้จริงคือการทำให้การสังเกตกลายเป็น การปฏิบัติที่สม่ำเสมอ และมีการบันทึกที่ตรวจสอบได้ ในสภาพแวดล้อมที่มีเครื่องมือจำนวนมาก ทั้งของบริษัทและของผู้รับเหมาภายนอก Jorpor Plus เข้ามาช่วยเปลี่ยนกระบวนการตรวจสอบที่ยุ่งยากให้เป็นระบบดิจิทัลที่ง่ายและเป็นมาตรฐาน ด้วย ระบบตรวจสอบอุปกรณ์ เครื่องมือ (Tool Inspection) ที่มุ่งเน้นการเก็บข้อมูลแบบเรียลไทม์ โดยมีขั้นตอนการทำงานที่ชัดเจน:

เจ้าของงานหรือ จป. สามารถสร้าง Checklist สำหรับหมวดหมู่อุปกรณ์ที่ต้องการตรวจอย่างละเอียด เช่น รายการเครื่องมือช่าง หรือถังดับเพลิง
เจ้าของงานหรือ จป.สแกน QR Code หรือใส่รหัสของอุปกรณ์ เพื่อเข้าสู่ Checklist เฉพาะของอุปกรณ์ชิ้นนั้นๆ และทำการตรวจสอบตามรายการ
เมื่อตรวจสอบเสร็จสิ้น ระบบจะทำการบันทึกและจัดเก็บข้อมูล ทั้งผลการตรวจ ภาพถ่าย และสถานะความพร้อมใช้งานไว้ทันที
เจ้าของงานหรือ จป. สามารถดูข้อมูลทั้งหมดได้แบบเรียลไทม์ เพื่อประเมินสถานะความปลอดภัยของอุปกรณ์ได้ทันที

การมีระบบที่ช่วยให้ติดตามข้อมูล จะช่วยลดความผิดพลาดจากความเสี่ยงอุปกรณ์ที่ไม่พร้อมใช้งาน มีบริการสาธิตระบบฟรี!! และทดลองให้ใช้ฟรีแล้ววันนี้ กดคลิก ได้เลย